Albert Ellis & Wouter Backx: Moeten maakt gek - Inleiding
pak zelf uw emotionele problemen aan
* Moeten maakt gek
* ISBN 978 90 263 26929
* Ambo, AmsterdamEenentwintigste druk
Geheel herziene versie, die beter leesbaar is door verbeterde en modernere tekst, betere typografie, met nieuwe inzichten, schema's en met een register, zodat alles makkelijker is terug te vinden.
Inleiding
Dit boek is een leerboek en werkboek in één. Het laat zich dan ook bepaald niet lezen als een roman, maar is zo opgezet dat u stap voor stap het inzicht en de vaardigheden verwerft om uw gedachten, gevoel en gedrag te veranderen zoals u dat wilt. Dit boek is niet bedoeld om u na lezing het gevoel te geven dat alles nog goed met u komt, waarna u heerlijk onder de dekens weg kunt kruipen, u warmend aan uw goede voornemens.
Dit boek spoort u aan zelf aan de slag te gaan en het niet bij voornemens te laten, maar daadwerkelijk de handen uit de mouwen te steken om het heden en de toekomst te beïnvloeden. Daartoe biedt het u de inzichten van de Rationeel-Emotieve Therapie en de daarbij horende training zoals u die voor uzelf kunt opzetten. Hoewel zoveel mogelijk is gedaan om u te helpen de benodigde discipline op te brengen, zal het uiteindelijke werk door u verricht moeten worden.
De kerngedachte van de Rationeel-Emotieve Therapie is dat we niet zozeer emotionele problemen krijgen door de gebeurtenissen en de daden van personen om ons heen, als wel door de wijze waarop we dat alles opvatten. Die wijze is vaak star en niet flexibel. Zinnen waarmee we de situatie beschrijven, bevatten vaak het woord 'moeten'. Dat moeten is zo absoluut, bevat zo weinig speelruimte, dat we daarmee een val zetten voor onszelf: de werkelijkheid komt eenvoudigweg niet overeen met ons denken erover en conflicten kunnen dan niet uitblijven. Het blijkt dat we de realiteit soms weigeren te accepteren en ons er vreselijk over opwinden dat ze nu eenmaal zo is.
De RET laat zien dat er ook een andere manier van denken mogelijk is waarbij wordt uitgegaan van de werkelijkheid, en waarbij u uw energie niet richt op het protest ertegen maar op uw pogingen tot daadwerkelijk veranderen van die werkelijkheid. Een belangrijk deel van het boek is dan ook gericht op het anders leren denken over de ons omringende wereld en onze rol daarin.
De hoofdstukken 1 tot en met 5 hebben een inleidend karakter en bevatten diverse oefeningen. In grote lijnen wordt uiteengezet waar wij ontsporen in ons denken en voelen en hoe we daar anders mee om kunnen gaan. U kunt uzelf trainen in een andere manier van denken over en reageren op veel voorkomende gebeurtenissen die in ons leven vaak aanleiding zijn tot emotionele ellende.
Hoofdstuk 6 behandelt valkuilen die u op de weg kunt vinden wanneer u daadwerkelijk aan het veranderen slaat. Dit hoofdstuk kan bij herhaling gelezen worden, omdat het een gids probeert te zijn bij uw pogingen uw emotionele lot in eigen handen te nemen. Waar de volgende hoofdstukken elk een bepaald aspect van ons psychische functioneren onder de loep nemen, verschaft dit hoofdstuk informatie over het veranderingsproces in het algemeen. Het vormt tevens de inleiding op de huiswerkopdrachten die gemaakt kunnen worden en die beginnen bij het hoofdstuk 7
De hoofdstukken 7 tot en met 19 behandelen elke een inzicht van de Rationeel-Emotieve Therapie. Aan het einde van deze hoofdstukken staan de huiswerkopdrachten, die u meestal over de periode van een week kunt uitvoeren. Het is een goed idee de volgorde van deze hoofdstukken aan te houden, maar waar u dat prettig of nodig vindt, kunt u ze door elkaar lezen. De meeste hoofdstukken kunnen afzonderlijk van elkaar gelezen worden. Vooral wanneer u moeite blijkt te hebben met een of meer van de hoofdstukken, zullen herlezing en het opnieuw maken van de bijbehorende opdrachten nuttig kunnen zijn. Het vastleggen van uw ontdekkingen en wederwaardigheden bij het maken van de opdrachten kan u later tot steun zijn wanneer datzelfde probleem blijkt terug te keren.
Hoofdstuk 20 gaat over stress, een psychische conditie die steeds meer lijkt voor te komen, maar zeker niet beperkt is tot de werkplek. Het leidt - afgezien van lichamelijke klachten - tot een algemene beperking van het plezier in ons leven en hoeft weliswaar niet acuut te storen maar werkt als de voortdurend terugkerende druppel op een steen: op den duur holt hij hem helemaal uit. Er wordt een schema gegeven dat laat zien hoe u kunt omgaan met zeurende en steeds terugkerende problemen, die het leven weliswaar niet onmogelijk maken maar het wel gedeeltelijk verpesten. Dat schema kan worden gebruikt voor stress maar ook voor elke andere storende (emotionele) reactie. U kunt daar later steeds op teruggrijpen wanneer u emotioneel weer eens in de misère zit.
Het laatste hoofdstuk laat de RET-filosofie in actie zien onder extreem negatieve omstandigheden. Albert Ellis geeft daarin antwoorden op vragen als: 'Hoe zou u handelen in een geval van een atoomoorlog?' Bij dergelijke vragen vindt u het moeilijk om niet te vervallen in de manier van denken en voelen waarvan in de voorgaande hoofdstukken is betoogd dat die schadelijk voor u kan zijn. Het hoofdstuk is daarom een soort toets om te zien hoe goed u nog bij dergelijke zeer negatieve gebeurtenissen het geleerde in praktijk kunt brengen.
Misschien lijkt het u soms een onmogelijke opgave zelf aan de slag te gaan of te blijven. Troost u. Een andere methode is er niet, behalve wanneer u een deel van de discipline die u moet opbrengen, uitbesteedt aan een psychotherapeut.
Een groot deel van dit boek heeft Albert Ellis zelf oorspronkelijk in het Engels geschreven. Ik heb daaraan de hoofdstukken 6 en 20 toegevoegd en de huiswerkopdrachten geschreven. Daarnaast was het nodig het boek te bewerken voor de Nederlandse cultuur, waarbij mijn speciale dank uitgaat naar Hans Mabelis voor zijn hulp. Tevens heb ik mijn ervaringen van Europese bodem verwerkt in de oorspronkelijk Amerikaanse tekst.
Omdat er veelvuldig gebruik gemaakt wordt van enkele woorden met een speciale betekenis, is achter in het boek een woordenlijst opgenomen.
WOUTER BACKX - MEI 2013
Instituut RET - Rationeel-Emotieve Therapie - Instituut voor Rationeel-Emotieve Training - Opleiding RET